Hình thái không gian (Spatial form/Spatial Morphology) là hình thức tồn tại, cấu trúc và cách tổ chức không gian trong một phạm vi nhất định. 

=> Định nghĩa về hình thái không gian có sự tương quan phù hợp với phạm vi không gian được áp dụng, ví dụ:

• Trong mỹ thuật - nghệ thuật: cách con người cảm nhận và thể hiện không gian bằng điểm, đường nét, hình khối, ánh sáng, màu sắc, tỷ lệ..., quyết định cảm giác về chiều sâu, sự mở rộng hay gò bó của "tác phẩm".

• Trong địa lý - quy hoạch vùng: là mô hình phân bố các đối tượng trên mặt đất (dân cư, công nghiệp, dịch vụ...), cho thấy sự tập trung / lan toả / phân tán / kết nối... của các điểm - vùng trong lãnh thổ. Bên cạnh đó giúp hiểu được đặc tính di sản văn hoá, khí hậu địa phương, nhu cầu xã hội, tác động đến phát triển xã hội, kinh tế ở quy mô vùng địa lý nhằm tạo ra môi trường sống phù hợp với tự nhiên.

• Trong kiến trúc - quy hoạch đô thị: mô tả bố cục vật lý và hình dạng của công trình cũng như môi trường đô thị, nhằm làm rõ quan hệ giữa đường, công trình, cây xanh, mặt nước... phản ánh cấu trúc hình học (hình dạng, tỷ lệ, mật độ...); phản ánh chức năng sử dụng (ở, thương mại, giao thông...); phản ánh mối liên hệ xã hội - văn hoá của không gian đô thị. Cụ thể hơn, các phân tích có thể tập trung vào cách sắp xếp các tòa nhà và không gian, cách con người di chuyển và cảm nhận chúng, và cách sự tương tác giữa khối đặc (công trình) và rỗng (khoảng trống) định hình trải nghiệm cũng như hoạt động của con người. 

Nghiên cứu/Phân tích hình thái không gian của một thành phố liên quan đến việc nghiên cứu bố cục và đặc trưng kiến trúc của nó, từ đó giúp hiểu các hiện tượng xã hội (di chuyển, đồng hiện, phân tách, phát triển kinh tế...), hiểu xu hướng phát triển và động lực hành vi đám đông trong môi trường đó, cho thấy sự thoải mái của con người và các yếu tố khác ảnh hưởng đến chất lượng sống tổng thể... nhằm tạo ra môi trường sống tốt hơn. 

• Trong nội thất - quy hoạch không gian sống: Sự hình thành nội thất diễn ra đồng thời với việc hình thành kiến trúc, kiến trúc tạo ra phần "Vỏ" bên ngoài bao bọc lấy phần "Ruột" nội thất bên trong. Không gian chính là "chất liệu" chính của thiết kế nội thất. Việc định hình và tổ chức không gian bên trong phục vụ con người sinh hoạt, tương tác chính là chức năng chính của thiết kế nội thất và cũng không nằm ngoài mục tiêu chính là tạo ra môi trường sống tốt hơn.

“Architecture comes into being as space begins to be captured, enclosed, molded, and organized by the elements of mass” - Francis D.K. Ching | Architecture: Form, Space, & Order. Tạm dịch: Kiến trúc hình thành khi không gian bắt đầu được thu nhận, bao bọc, tạo hình và tổ chức bởi các yếu tố khối.

Các yếu tố tạo hình thái không gian nội thất gồm:

• Tường, trần, sàn: là các mặt phẳng bao chứa, quyết định tỷ lệ và hình khối không gian.

• Đồ nội thất (đồ đạc, vách ngăn...): giúp phân chia, gợi mở hoặc kết nối các khu vực.

• Ánh sáng, màu sắc, chất liệu: ảnh hưởng đến cảm giác rộng – hẹp, thoáng – chật.

=> Ý nghĩa thực tiễn: Hiểu và Thực hành sử dụng Hình thái không gian trong nội thất giúp sinh viên hiểu được hình thức tồn tại, cấu trúc, tổ chức khối trong không gian một cách hợp lý, thuận tiện, sống động để con người cảm nhận được sự thoải mái, thẩm mỹ phù hợp với chức năng sử dụng của không gian đó.

• Các bạn xem bài giảng tóm tắt NÀY để nắm được nội dung học phần.